Antiparazitska rezistencija (otpornost na antiparazitike) bila je jedna od tema diskusije na 33. sastanku naučne mreže o rizicima u nastajanju (Emerging Risks Exchange Network, EREN) Evropske agencije za sigurnost hrane (EFSA) koji je održan 13. i 14. maja 2025. godine u Talinu. Studije, koje su nedavno objavljene u Evropskoj uniji, ukazuju na alarmantne stope otpornosti domaćih životinja na antiparazitike. Klimatske promjene ocijenjene su kao jedan od pokretača rezistencije, obzirom da više temperature produžavaju životni vijek parazita i utječu na stope reprodukcije. Iako je antiparazitska rezistencija prepoznata 60-ih godina prošlog vijeka, ograničeni podaci o prevalenciji rezistencije u prehrambenim lancima otežavaju efikasne globalne napore za njezino ublažavanje, te je stoga kvalificirana kao rizik u nastajanju. Iako direktno ne utječe na zdravlje ljudi, antiparazitska rezistencija predstavlja značajnu prijetnju zdravlju životinja i stvara velike gubitke u proizvodnji. Uslijed razvoja antiparazitske rezistencije, osjetljivi paraziti ugibaju, dok otporni preživljavaju, te prenose gene otpornosti na svoje potomstvo.
Članovi EREN mreže su na 33. sastanku na kojem je, uime Bosne i Hercegovine, učestvovao dr.sci. Sanin Tanković, direktor Agencije za sigurnost hrane Bosne i Hercegovine, razmatrali i informacije koje ukazuju na potencijalno nedovoljne prijave novog zoonotskog agensa Streptococcus suis, koji ne podliježe obavezi prijave u Evropi. Sistematičnim pregledom naučne literature identificirano je 236 individualnih slučajeva infekcija ljudi širom Evrope u periodu od 1990.–2022. godine. Nakon obavljene diskusije, ocijenjeno je da su potrebne dodatne informacije za kvalifikaciju ovog zoonotskog patogena u kontekstu rada EREN mreže. Ista je kvalifikacija donesena i nakon razmatranja prisustva bakterije Burkholderia gladioli u fermentiranoj hrani. Ova bakterija razmnožava se pod utjecajem visokih temperatura i gljivičnih organizama, a proizvodi bongkrekinsku kiselinu, koja je malo poznati toksin, a kod ljudi može izazvati simptome, kao što su nedostatak energije, vrtoglavica, pospanost, bolovi u trbuhu itd.
Prema Evropskoj agenciji za sigurnost hrane, termin rizik u nastajanju odnosi se na rizik za zdravlje ljudi, životinja ili biljaka koji nastaje iz novog izvora ili povećane osjetljivosti ili izloženosti postojećem izvoru opasnosti.
Više informacija o rizicima u nastajanju i radu EREN mreže možete pronaći na sljedećem linku:
https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/emerging-risks
