Kako bi podržala proizvođače čiji prehrambeni proizvodi imaju potencijal za stjecanje jedne od registriranih oznaka porijekla, Agencija za sigurnost hrane Bosne i Hercegovine, uz podršku USAID-ovog projekta razvoja održivog turizma u Bosni i Hercegovini (USAID TURIZAM), pripremila je „Vodič za dobijanje oznaka geografskog porijekla i tradicionalnih specijaliteta hrane u Bosni i Hercegovini“. Vodič je namijenjen svim proizvođačima i prerađivačima hrane u BiH koji žele zaštititi oznaku porijekla, oznaku geografskog porijekla ili oznaku garantirano tradicionalnog specijaliteta za svoje prehrambene proizvode.
Pravni okvir u oblasti sistema kvaliteta prehrambenih proizvoda u Bosni i Hercegovini omogućava svim proizvođačima da, nakon registracije oznake u Bosni i Hercegovini, naziv svog proizvoda registriraju i na nivou EU. Na taj način može se zaštitititi proizvod od bilo kakve direktne ili indirektne komercijalne upotrebe registrirane oznake za prehrambene proizvode koji nisu obuhvaćeni registracijom. Više informacija možete pronaći na sljedećim linkovima:
- Vodič za dobijanje oznaka geografskog porijekla i tradicionalnih specijaliteta hrane u Bosni i Hercegovini,
- Informativni letak.
Pored prirodnih potencijala, uspostavljenog pravnog okvira i podrške kroz međunarodne projekte, proizvođačima zainteresiranim za stjecanje oznaka za prehrambene proizvode na raspolaganju je i finansijska podrška entitetskih ministarstava poljoprivrede.
Primjer dobre prakse u oblasti registracije oznaka predstavlja tržište Evropske unije, gdje je prepoznat značaj i vrijednost zaštićenih proizvoda s oznakama porijekla, geografskog porijekla i garantirano tradicionalnog specijaliteta. Na nivou EU do kraja 2021. godine, zaštićeno je i ukupno registrirano 1.635 naziva poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, od čega 668 naziva oznakom porijekla, 905 naziva oznakom geografskog porijekla i 62 naziva oznakom garantirano tradicionalnog specijaliteta.
Bosna i Hercegovina, zahvaljujući prirodnim resursima, biološkoj raznolikosti, pogodnoj klimi, te dugoj tradiciji u poljoprivrednoj proizvodnji i proizvodnji hrane, ima odlične preduslove i potencijal za razvoj tržišta proizvoda sa dodanom vrijednošću. Proizvodi zaštićeni oznakama porijekla i geografskog porijekla prepoznatljiviji su na tržištu, a samim tim konkurentniji i u pravilu imaju veću cijenu od srodnih proizvoda.
Trenutno u Bosni i Hercegovini dva proizvoda imaju registriranu oznaku porijekla (Livanjski izvorni sir i Drvarski mućeni pekmez od drenjina), a tri proizvoda oznaku geografskog porijekla (Visočka pečenica, Livanjski sir i Nevesinjski krompir).
